Business Model Canvas คืออะไร ใช้อย่างไรให้ได้ผล (พร้อมตัวอย่าง)

Business Model Canvas คือ ส่วนประกอบภาพรวมของธุรกิจที่สามารถแสดงส่วนสำคัญหลักๆอยู่สองส่วนด้วยกันคือ ธุรกิจเกิดรายได้ได้อย่างไร และ ผู้ซื้อหรือลูกค้าที่ใช้บริการของเราได้รับคุณค่าอะไรจากเรา ทั้งสองส่วนนี้จะมีส่วนประกอบด้วยกันทั้งหมด 9 ส่วน และจัดกลุ่มได้ 4 กลุ่มดังนี้

ส่วนประกอบทั้ง 9 ส่วนประกอบด้วย

HOW (สีฟ้า) ประกอบด้วย

• Key Partner (พันธมิตรหลัก): คู่ค้าหรือพันธมิตรหลักที่มีส่วนช่วยในการดำเนินธุรกิจ
• Key Activities (กิจกรรมหลัก): กิจกรรมต่างๆที่มีส่วนช่วยในการสร้างคุณค่าให้กับลูกค้าหรือผู้ใช้บริการ
• Key Resources (ทรัพยากรหลัก): สิ่งที่มีความจำเป็นต่อการดำเนินธุรกิจ เช่น พนักงาน ระบบหลังบ้าน ระบบบัญชี เป็นต้น

WHAT (สีส้ม) ประกอบด้วย

• Value proposition (การเสนอคุณค่า): คุณค่าที่ธุรกิจได้ส่งมอบให้กับลูกค้า เพื่อให้ลูกค้าเกิดความพอใจสูงสุด

WHO (สีเหลือง) ประกอบด้วย

• Customer Relationship (ความสัมพันธ์กับลูกค้า): การสร้างความสัมพันธ์กับกลุ่มลูกค้าหรือการช่วยเหลือ สร้างความสัมพันธ์เพื่อเก็บข้อมูล และรักษาฐานลูกค้า นำไปสู่การบรรลุวัตถุประสงค์ของธุรกิจ
• Customer Segment (กลุ่มลูกค้า): กลุ่มลูกค้าที่มีโอกาสที่จะมาซื้อหรือใช้บริการสินค้าของเรา
• Channel (ช่องทาง): ช่องทางที่ลูกค้านั้นสามารถซื้อ หรือ ใช้บริการ หรือ เข้าถึงคุณค่าทางธุรกิจที่เราได้นำเสนอให้แก่ลูกค้า

เพิ่มเติม: ขั้นตอน การแบ่งส่วนตลาด (Market Segmentation) ฉบับจับมือทำ!

MONEY (สีเขียว) ประกอบด้วย

• Cost Structure (โครงสร้างต้นทุน): ตุ้นทุนในการดำเนินทางการทางธุรกิจหรือต้นทุนที่ใช้ในการส่งมอบคุณค่าให้แก่ลูกค้า
• Revenue Streams (กระแสรายได้): รูปแบบหรือช่องทางที่มีการเกิดรายได้เข้ามายังธุรกิจ

Business Plan และ Business Model ต่างกันอย่างไร

หลายๆคนสงสัยว่าทั้งสองส่วนนี้มีความเหมือนเหรือแตกต่างกันอย่างไร เรามาดูการเปรียบเทียบกันในตารางด้านล่างนี้ได้เลย

Business Plan	Business Model
แผนระยะยาว แนวทางการดำเนินธุรกิจ	แผนภาพอธิบายส่วนประกอบของธุรกิจแต่ละส่วน
เน้นเรื่องของงบการเงิน	ไม่เน้นเรื่องงบการเงิน
ใช้เวลานานในการดำเนินการ	ใช้ในไม่กี่นาทีในการระดมไอเดีย
โฟกัสจากเจ้าของกิจการและมุมมองลูกค้า	โฟกัสที่คุณค่าที่ลูกค้าได้รับ
ช่วยให้ธุรกิจประสบความสำเร็จ	ช่วยในการเริ่มต้นธุรกิจ

Canvas มีความหมายหรือเปรียบเสมือน ผืนผ้าใบ 1 แผ่น ที่ทำให้เราเห็นภาพรวมในเรื่องนั้นๆมากขึ้น ซึ่งในที่นี้เราจะหมายถึงภาพรวมของธุรกิจนั้นเอง

Business Model Canvas เกิดมาจากหนังสื่อ Business Model Generation ปี 2021 กับบทพิสูจน์กว่า 10 ปี จากทั่วโลก พิสูจน์ว่าการที่เราพูดถึงธุรกิจ มีส่วนประกอบอะไรบ้างที่ในแต่ละธุรกิจนั้นมีเหมือนกัน

มีประโยชน์กับธุรกิจอย่างไร

ถ้าหากว่าเรานั้นแบ่งวัตถุประสงค์ของการนำมาใช้งานต่างๆตามสัดส่วนนั้นจะพบว่าส่วนใหญ่แล้วนั้นจะนำมาใช้ในเรื่องของการพัฒนาธุรกิจใหม่ซึ่งสามารถดูรายละเอียดได้จากด้านล่างนี้ได้

• 36% พัฒนาธุรกิจใหม่
• 21% พัฒนาสินค้าใหม่
• 19% ปรับกลยุทธธุรกิจ เช่น แผนการตลาด การขยายตลาด
• 15% ปรับโมเดลธุรกิจ ปรับให้มีรายได้ ได้อย่างไรได้บ้าง
• 3% เข้าใจลูกค้าองค์กร
• 2% ขยายองค์กร
• 1.8% บริหารทีมงาน
• 0.8% ทำวิจัยเพื่อการลงทุน
• 0.7% ซื้อกิจการ

 เอามาช่วยอะไรได้บ้าง

• เข้าใจลูกค้าของเราได้มากขึ้น
• ปรับตัวได้อย่างรวดเร็ว
• เข้าถึงลูกค้าในรูปแบบใหม่ๆ
• สร้างจุดขายที่โดดเด่นและแตกต่าง

ตัวอย่าง Business Model Canvas ธุรกิจขายของออนไลน์

เริ่มต้นขายของออนไลน์เป็นอีกหนึ่งธุรกิจที่นิยมกันมาที่สุดในปัจจุบัน และแน่นอนว่าสำหรับมือใหม่ที่อยากขายออนไลน์นั้น ไม่เคยมีประสบการณ์หรือข้อมูลทางธุรกิจมาก่อน อาจจะไม่เห็นภาพรวมหรือใครที่ทำอยู่แล้วนั้น ก็สามารถนำไปประยุกต์ใช้กับกิจการของตนเองได้

ธุรกิจ: สินค้าทำความสำอาดพื้น

Key Partner (พันธมิตรหลัก):

• โรงงานผลิตสินค้า
• บริษัทนำเข้าสินค้า
• บริษัทขนส่งเอกชน
• ตัวแทนขายส่ง
• โมเดิร์นเทรด

Key Activities (กิจกรรมหลัก): 

• สร้างเครือข่ายตัวแทน
• พัฒนาสินค้าให้ดีขึ้น
• เพิ่มมาตรฐานสินค้า

Key Resources (ทรัพยากรหลัก):

• สินค้า
• สื่อโฆษณา
• พนักงาน
• ระบบจัดการสต๊อก

Value proposition (การเสนอคุณค่า):

• ใช้สินค้าที่มมาตรฐาน
• บริการหลังการขาย
• เพิ่มความสะดวก
  ในชีวิต

Customer Relationship (ความสัมพันธ์กับลูกค้า): 

• สร้างระบบสมาชิก
• ติดตามผลลัพธ์จากลูกค้า

Customer Segment (กลุ่มลูกค้า): 

• กลุ่มแม่บ้าน
• กลุ่มสำนักงานออฟฟิศ
• กลุ่มคนอาศัยในคอนโด
• กลุ่มหาสินค้ามาขาย (ตัวแทน)

Channel (ช่องทาง):

• Social Media
• Shopee, Lazada
• หน้าร้านคู่ค้า

Cost Structure (โครงสร้างต้นทุน): 

• ต้นทุนสินค้าที่สั่งผลิตหรือสั่งซื้อมา
• ต้นทุนค่าดำเนินการ เช่น ค่าส่ง ค่าโทรศัพท์ ค่าเอกสาร
  เงินเดือนพนักงาน เป็นต้น

Revenue Streams (กระแสรายได้):

• รายได้ขายปลีกที่เป็นตัวเงินจากการจำหน่ายสินค้า
• รายได้ขายส่งที่เกิดจากคู่ค้า

ในการทำ Business Model Canvas จะเป็นการระดมไอเดียจากทีมที่ร่วมกันทำธุรกิจของเรา ซึ่งหลังจากที่เราได้ทำเสร็จเรียบร้อยแล้ว เราจะเห็นได้ในทันทีว่าส่วนที่เราต้องดำเนินการหรือต้องประสานงาน หรือ กิจกรรมต่างๆที่เกี่ยวข้องนั้นมีอะไรบ้าง

อย่าลืมติดตามเพจ Facebook หรือช่องทาง Line ของเราเพื่อติดตามและอัพเดทข่าวสาร ความรู้สดใหม่ก่อนใคร